ថ្មដុស​ថ្នាំ​នៅតាម​ប្រាសាទបុរាណ​ខ្មែរ​

http://cambodiafamaily.blogspot.com/2013/08/blog-post_1422.html   

ថ្មដុស​ថ្នាំ​នៅតាម​ប្រាសាទបុរាណ​ខ្មែរ​

ក្នុងសម័យនគរភ្នំ ជាពិសេសនៅទីក្រុងអង្គរបុរី ការព្យាបាលជម្ងឺជាកិច្ចមួយយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងចំណោមកិច្ចចម្បងៗទាំងអម្បាលម៉ាន ដែលអ្នកធម្មយាត្រាប៉ងប្រាថ្នា។ ម្ល៉ោះហើយបានជាយើងឃើញនៅតាមប្រាសាទនានានូវវត្តមានរបស់ថ្មកាន់ ថ្នាំ និងអង្រែសម្រាប់កិនយ៉ាងច្រើន។ តែភាគច្រើនបុរាណវត្ថុទាំងនោះស្ថិតក្នុងភាពបាក់បែក លើកលែងតែករណីខ្លះតែប៉ុណ្ណោះ។
    ជួនកាលថ្មកាន់ថ្នាំខ្លះ គឺជាវត្ថុសក្ការៈតែម្តង ដូចថ្មកាន់ថ្នាំមួយ ដែលមានសិលាចារឹកចារពីលើ នៅផ្ទះអ្នកស្រុកម្នាក់។ តែជាការសោកស្តាយ ថ្មដ៏សំខាន់នេះ ដែលយើងបានឃើញជាមួយលោក ឃីន សុខ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៥ ឥឡូវនេះ ត្រូវម្ចាស់ផ្ទះលក់ឲ្យឈ្មួយមកពីភ្នំបាត់ទៅហើយ។

ថ្ម សម្រាប់កិន ឬដុសថ្នាំ សម័យនគរភ្នំ សារមន្ទីរអង្គរបុរី (ម.ត ២០១២)

    សូមជម្រាបថា ចំពោះប្រភេទថ្ម កាន់ថ្នាំបុរាណទាំងនោះ លោកហ្សក ស៊ឺដេស បានដាក់ឈ្មោះថា បេសនី ជាភាសាសំស្ក្រឹត ជំនួសពាក្យខ្មែរថ្មបស ដែលមានក្នុងសិលាចារឹក តែសព្វថ្ងៃបានបាត់បង់ពីស័ព្ទខ្មែរទៅហើយ។    មូលហេតុដែលយើងលើកយកករណីថ្មកិនថ្នាំនាសម័យបុរាណមកសិក្សាដោយ សង្ខេប ដោយសារហេតុថា យើងចង់បង្ហាញថា ការប្រើថ្មកិនថ្នាំនេះ មិនត្រឹមតែត្រូវបានធ្វើឡើងនៅអង្គរបុរី ឬនៅវីទីអ៊ូថង ពិសម័យបុរេអង្គរ រហូតដល់សម័យអង្គរតែប៉ុណ្ណោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបុរាណ រួមមានប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង លាវ និង ថៃផងដែរ។ ដូច្នេះ ក្នុងអត្ថបទដ៏ខ្លីនេះ យើងសូមលើកយកឯកសាររូបភាពមួយចំនួនមកបង្ហាញជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង។ សូមជម្រាបថា វត្ថុបុរាណទាំងនោះ ដែលមានអាយុកាល ឬខ្នាតខុសៗគ្នាសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវបានតម្កល់ទុកនៅតាមសារមន្ទីរជាតិ ឬឯកជនមួយចំនួននៅក្រៅប្រទេស។
    ថ្មកិនថ្នាំជាច្រើនប្រភេទ នាសម័យវប្បធម៌នគរភ្នំ ពោលគឺក្នុងយុគវប្បធម៌ចាស់ជាងគេ ដែលបានប្រសូតឡើងក្នុងអម្លុងស.វទី១ ដល់ទី៧នៃគ.ស ត្រូវបានជួបប្រទះនៅទីក្រុងវ្យាធបុរៈ ឬអង្គរបុរី (ទីក្រុងទាក់ ឬប្រមាញ់ដំរី)។ ម្យ៉ាងវិញទៀត យើងក៏បានឃើញប្រភេទថ្មបសនេះនៅតាមអូរកែវ និងនៅទីក្រុងបុរាណនាសម័យនគរភ្នំមួយទៀត សព្វថ្ងៃនៅប្រទេសថៃ គឺទីក្រុងអ៊ូថង។ ជានិច្ចកាល គេដាក់ថ្នាំជារុក្ខជាតិផ្សេងៗនៅលើថ្មបស ហើយយកអង្រែកិនឲ្យហ្មត់។

ថ្មកិនថ្នាំ សម័យវប្បធម៌បាយ័ន ស.វទី ១២-១៣ សារមន្ទីរជាតិខេត្តសៀមរាប (ម.ត ២០១១)

    នៅសម័យចេនឡា ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងស្តីពីការប្រើថ្មបសកិនថ្នាំ គឺនៅក្រុមប្រាសាទសម្បូរព្រៃគុក បានបន្សល់ទុកត្បូង ចម្លាក់ថ្ម មួយចំនួន ដែលសព្វថ្ងៃតម្កល់នៅសារមន្ទីរនៃទីរួមខេត្តកំពង់ធំ។
    រីឯនៅសម័យអង្គរវិញ ការប្រើថ្ម និងអង្រែកិនថ្នាំខាងលើ ត្រូវបានបន្តមិនខុសពីសម័យបុរេអង្គរទេ តែទម្រង់ឬក្បាច់ក្បូរខ្លះ បើសិនជាមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីគ្នា។ តាមពិតទៅ តាមការសង្កេតទម្រង់ឧបករណ៍ទាំងនោះ បានផ្លាស់ប្តូរបន្តិចបន្តួចទេ ដោយការវិវត្តន៍នៃសម័យកាល។
    អំពីប្រភពនៃថ្មកិនថ្នាំ សូមបញ្ជាក់សារជាថ្មីឡើងវិញ មានអត្ថបទជាច្រើន បាននិយាយដល់បញ្ហានេះ តែពន្យល់ថា ពាក្យសំស្ក្រឹត បេសណី នោះ ត្រូវនឹងពាក្យថ្មបស ក្នុងសិលាចារឹកខ្មែរឡើយ។ តាមការស្រាវជ្រាវថ្មីរបស់យើង ក៏បានឃើញមានការបកស្រាយយ៉ាងសមហេតុផលនៃប្រភពខ្មែរនៃពាក្យនេះ ដែលយើងសូមគាំទ្រទាំងស្រុង។ តាមពិតទៅ ការស្រាវជ្រាវរបស់យើងនៅក្នុងភូមិភាគឥសាននៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ជាពិសេសនៅខេត្តសុរិន្ទ្រ និងស៊ីសាកេត ក៏បានបញ្ជាក់អំពីប្រភពនៃពាក្យថ្មបស ខាងលើនេះដែរ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សហគមន៍ខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសថៃ នៅតែប្រើពាក្យថ្មបស សម្រាប់ថ្នាំ។ ជួនកាលគេក៏ប្រើពាក្យបូតដែរ។
    ហេតុអ្វីបានជាសំនៀងថ្មបស ក្នុងភាសាខ្មែរ នៅកម្ពុជាបុរាណ បានប្រែក្លាយទៅជាថ្មបូត ក្នុសហគមន៍ខ្មែរសុរិន្ទ្រនៅថៃទៅវិញ។ តាមពិតទៅ ស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលថៃ ឬសៀម សំនៀងនៃអក្សរខាងចុង គ្រាន់តែបានក្លាយទៅត តាមនិរុទ្តសាស្ត្រសៀមតែប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ ពាក្យអាកាសរបស់ខ្មែរ សៀមអានថា អាកាត, បូស សៀមអានថា បួត ៘
    ដូចនេះ ពាក្យថ្មបេសនីសំស្ក្រឹត ត្រូវនឹងពាក្យថ្មបូស របស់ខ្មែរបុរាណយ៉ាងប្រាកដ ដែលគេសរសេរភ្ននស្រះ។ មានន័យថា ថ្មដុះ ឬកិន និងថ្មបូស (អានថាបោស ដូចបោសសំអាតដែរ) គឺសំដៅលើឧបករណ៍កាន់ថ្នាំតែមួយសម្រាប់ ព្យាបាលរោគនៅតាមបូជនីយដ្ឋាននានាសម័យបុរាណនេះឯង។
    មួយវិញទៀត ប្រពៃណីប្រើថ្មសម្រាប់កិនថ្នាំ ត្រូវបានរក្សារហូតដល់សព្វថ្ងៃ នៅប្រទេសខ្មែរក៏ដូចនៅប្រទេសថៃនិងលាវ។ ប្រជាជនទាំង៣ប្រទេស រមែងតែកិនថ្នាំ ដែលជាឫសឈើ ដូចដែលលោកហ្សក ស៊ឺដេសបានកត់សម្គាល់។
    សរុបសេចក្តីមក ប្រពៃណីប្រើថ្មកិនថ្នាំ ដោយមានអង្រែនាសម័យបច្ចុប្បន្ន ត្រូវផ្សារភ្ជាប់នឹងសម័យវប្បធម៌បុរេអង្គរនៃនគរភ្នំ ឬហ្វូ-ណន យ៉ាងប្រាកដ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ក្រៅពីការវិវត្តន៍នៃទម្រង់ថ្មនោះ គឺគេប្រើសម្រាប់កិនថ្នាំច្រើនជាង កាន់វត្ថុសម្រាប់ទទួលទានជាម្ហូបអាហារ។ ម្ល៉ោះហើយ គេរមែងតែជួបប្រទះថ្មបស និងអង្រែនៅតាមបូជនិយដ្ឋានមួយចំនួន ដូចជាប្រាង្គប្រាសាទ ឬពុទ្ធមណ្ឌលតែប៉ុណ្ណោះ៕

   

ថ្មដុស​ថ្នាំ​នៅតាម​ប្រាសាទបុរាណ​ខ្មែរ​

ក្នុងសម័យនគរភ្នំ ជាពិសេសនៅទីក្រុងអង្គរបុរី ការព្យាបាលជម្ងឺជាកិច្ចមួយយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងចំណោមកិច្ចចម្បងៗទាំងអម្បាលម៉ាន ដែលអ្នកធម្មយាត្រាប៉ងប្រាថ្នា។ ម្ល៉ោះហើយបានជាយើងឃើញនៅតាមប្រាសាទនានានូវវត្តមានរបស់ថ្មកាន់ ថ្នាំ និងអង្រែសម្រាប់កិនយ៉ាងច្រើន។ តែភាគច្រើនបុរាណវត្ថុទាំងនោះស្ថិតក្នុងភាពបាក់បែក លើកលែងតែករណីខ្លះតែប៉ុណ្ណោះ។
    ជួនកាលថ្មកាន់ថ្នាំខ្លះ គឺជាវត្ថុសក្ការៈតែម្តង ដូចថ្មកាន់ថ្នាំមួយ ដែលមានសិលាចារឹកចារពីលើ នៅផ្ទះអ្នកស្រុកម្នាក់។ តែជាការសោកស្តាយ ថ្មដ៏សំខាន់នេះ ដែលយើងបានឃើញជាមួយលោក ឃីន សុខ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៥ ឥឡូវនេះ ត្រូវម្ចាស់ផ្ទះលក់ឲ្យឈ្មួយមកពីភ្នំបាត់ទៅហើយ។

ថ្ម សម្រាប់កិន ឬដុសថ្នាំ សម័យនគរភ្នំ សារមន្ទីរអង្គរបុរី (ម.ត ២០១២)

    សូមជម្រាបថា ចំពោះប្រភេទថ្ម កាន់ថ្នាំបុរាណទាំងនោះ លោកហ្សក ស៊ឺដេស បានដាក់ឈ្មោះថា បេសនី ជាភាសាសំស្ក្រឹត ជំនួសពាក្យខ្មែរថ្មបស ដែលមានក្នុងសិលាចារឹក តែសព្វថ្ងៃបានបាត់បង់ពីស័ព្ទខ្មែរទៅហើយ។    មូលហេតុដែលយើងលើកយកករណីថ្មកិនថ្នាំនាសម័យបុរាណមកសិក្សាដោយ សង្ខេប ដោយសារហេតុថា យើងចង់បង្ហាញថា ការប្រើថ្មកិនថ្នាំនេះ មិនត្រឹមតែត្រូវបានធ្វើឡើងនៅអង្គរបុរី ឬនៅវីទីអ៊ូថង ពិសម័យបុរេអង្គរ រហូតដល់សម័យអង្គរតែប៉ុណ្ណោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបុរាណ រួមមានប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង លាវ និង ថៃផងដែរ។ ដូច្នេះ ក្នុងអត្ថបទដ៏ខ្លីនេះ យើងសូមលើកយកឯកសាររូបភាពមួយចំនួនមកបង្ហាញជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង។ សូមជម្រាបថា វត្ថុបុរាណទាំងនោះ ដែលមានអាយុកាល ឬខ្នាតខុសៗគ្នាសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវបានតម្កល់ទុកនៅតាមសារមន្ទីរជាតិ ឬឯកជនមួយចំនួននៅក្រៅប្រទេស។
    ថ្មកិនថ្នាំជាច្រើនប្រភេទ នាសម័យវប្បធម៌នគរភ្នំ ពោលគឺក្នុងយុគវប្បធម៌ចាស់ជាងគេ ដែលបានប្រសូតឡើងក្នុងអម្លុងស.វទី១ ដល់ទី៧នៃគ.ស ត្រូវបានជួបប្រទះនៅទីក្រុងវ្យាធបុរៈ ឬអង្គរបុរី (ទីក្រុងទាក់ ឬប្រមាញ់ដំរី)។ ម្យ៉ាងវិញទៀត យើងក៏បានឃើញប្រភេទថ្មបសនេះនៅតាមអូរកែវ និងនៅទីក្រុងបុរាណនាសម័យនគរភ្នំមួយទៀត សព្វថ្ងៃនៅប្រទេសថៃ គឺទីក្រុងអ៊ូថង។ ជានិច្ចកាល គេដាក់ថ្នាំជារុក្ខជាតិផ្សេងៗនៅលើថ្មបស ហើយយកអង្រែកិនឲ្យហ្មត់។

ថ្មកិនថ្នាំ សម័យវប្បធម៌បាយ័ន ស.វទី ១២-១៣ សារមន្ទីរជាតិខេត្តសៀមរាប (ម.ត ២០១១)

    នៅសម័យចេនឡា ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងស្តីពីការប្រើថ្មបសកិនថ្នាំ គឺនៅក្រុមប្រាសាទសម្បូរព្រៃគុក បានបន្សល់ទុកត្បូង ចម្លាក់ថ្ម មួយចំនួន ដែលសព្វថ្ងៃតម្កល់នៅសារមន្ទីរនៃទីរួមខេត្តកំពង់ធំ។
    រីឯនៅសម័យអង្គរវិញ ការប្រើថ្ម និងអង្រែកិនថ្នាំខាងលើ ត្រូវបានបន្តមិនខុសពីសម័យបុរេអង្គរទេ តែទម្រង់ឬក្បាច់ក្បូរខ្លះ បើសិនជាមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីគ្នា។ តាមពិតទៅ តាមការសង្កេតទម្រង់ឧបករណ៍ទាំងនោះ បានផ្លាស់ប្តូរបន្តិចបន្តួចទេ ដោយការវិវត្តន៍នៃសម័យកាល។
    អំពីប្រភពនៃថ្មកិនថ្នាំ សូមបញ្ជាក់សារជាថ្មីឡើងវិញ មានអត្ថបទជាច្រើន បាននិយាយដល់បញ្ហានេះ តែពន្យល់ថា ពាក្យសំស្ក្រឹត បេសណី នោះ ត្រូវនឹងពាក្យថ្មបស ក្នុងសិលាចារឹកខ្មែរឡើយ។ តាមការស្រាវជ្រាវថ្មីរបស់យើង ក៏បានឃើញមានការបកស្រាយយ៉ាងសមហេតុផលនៃប្រភពខ្មែរនៃពាក្យនេះ ដែលយើងសូមគាំទ្រទាំងស្រុង។ តាមពិតទៅ ការស្រាវជ្រាវរបស់យើងនៅក្នុងភូមិភាគឥសាននៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ជាពិសេសនៅខេត្តសុរិន្ទ្រ និងស៊ីសាកេត ក៏បានបញ្ជាក់អំពីប្រភពនៃពាក្យថ្មបស ខាងលើនេះដែរ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សហគមន៍ខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសថៃ នៅតែប្រើពាក្យថ្មបស សម្រាប់ថ្នាំ។ ជួនកាលគេក៏ប្រើពាក្យបូតដែរ។
    ហេតុអ្វីបានជាសំនៀងថ្មបស ក្នុងភាសាខ្មែរ នៅកម្ពុជាបុរាណ បានប្រែក្លាយទៅជាថ្មបូត ក្នុសហគមន៍ខ្មែរសុរិន្ទ្រនៅថៃទៅវិញ។ តាមពិតទៅ ស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលថៃ ឬសៀម សំនៀងនៃអក្សរខាងចុង គ្រាន់តែបានក្លាយទៅត តាមនិរុទ្តសាស្ត្រសៀមតែប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ ពាក្យអាកាសរបស់ខ្មែរ សៀមអានថា អាកាត, បូស សៀមអានថា បួត ៘
    ដូចនេះ ពាក្យថ្មបេសនីសំស្ក្រឹត ត្រូវនឹងពាក្យថ្មបូស របស់ខ្មែរបុរាណយ៉ាងប្រាកដ ដែលគេសរសេរភ្ននស្រះ។ មានន័យថា ថ្មដុះ ឬកិន និងថ្មបូស (អានថាបោស ដូចបោសសំអាតដែរ) គឺសំដៅលើឧបករណ៍កាន់ថ្នាំតែមួយសម្រាប់ ព្យាបាលរោគនៅតាមបូជនីយដ្ឋាននានាសម័យបុរាណនេះឯង។
    មួយវិញទៀត ប្រពៃណីប្រើថ្មសម្រាប់កិនថ្នាំ ត្រូវបានរក្សារហូតដល់សព្វថ្ងៃ នៅប្រទេសខ្មែរក៏ដូចនៅប្រទេសថៃនិងលាវ។ ប្រជាជនទាំង៣ប្រទេស រមែងតែកិនថ្នាំ ដែលជាឫសឈើ ដូចដែលលោកហ្សក ស៊ឺដេសបានកត់សម្គាល់។
    សរុបសេចក្តីមក ប្រពៃណីប្រើថ្មកិនថ្នាំ ដោយមានអង្រែនាសម័យបច្ចុប្បន្ន ត្រូវផ្សារភ្ជាប់នឹងសម័យវប្បធម៌បុរេអង្គរនៃនគរភ្នំ ឬហ្វូ-ណន យ៉ាងប្រាកដ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ក្រៅពីការវិវត្តន៍នៃទម្រង់ថ្មនោះ គឺគេប្រើសម្រាប់កិនថ្នាំច្រើនជាង កាន់វត្ថុសម្រាប់ទទួលទានជាម្ហូបអាហារ។ ម្ល៉ោះហើយ គេរមែងតែជួបប្រទះថ្មបស និងអង្រែនៅតាមបូជនិយដ្ឋានមួយចំនួន ដូចជាប្រាង្គប្រាសាទ ឬពុទ្ធមណ្ឌលតែប៉ុណ្ណោះ៕