ប្រវត្តិ​ប្រាសាទ​ភូមិ​ពោន​នៅ​ស្រុក​ស​ង្គ : ខេត្ត​សុ​រិ​ន្ទ្រ (​ភាគ​ទី ២)

http://cambodiafamaily.blogspot.com/2013/08/blog-post_827.html

 

ប្រវត្តិ​ប្រាសាទ​ភូមិ​ពោន​នៅ​ស្រុក​ស​ង្គ : ខេត្ត​សុ​រិ​ន្ទ្រ (​ភាគ​ទី ២)

 ព្រះនាងបានលែងកន្ទោងឲ្យលយទៅក្នុងទឹក។ ក្នុងវេលានោះ ទឹកស្រះមានសភាពស្ងប់ឈឹង តែកន្ទោងដែលបណ្តែតទៅ រ៉បៗ វិលទៅ វិលមក មួយពព្រិចភ្នែក កន្ទោងរបស់ព្រះនាងក៏បាត់ទៅពីខ្សែព្រះនេត្រ(៨)។
    និយាយពីនគរមួយទៀត ចៅ មឿង ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រទេសនោះ មានឈ្មោះថា ហលមាន ឬហនុមាន។ អាណាចក្រនោះមានអានុភាពខ្លាំងពូកែណាស់។ មានព្រះឱរសម្នាក់ មានរូបរាងដូចប្រជាជនក្នុងនគរនេះ គឺរូបរាងធំ ពណ៌សម្បុរស តែក៏មានគុណធម៌រក្សាពាក្យសច្ចៈល្អណាស់ នាំឲ្យនគរមានភាពត្រជាក់ត្រជុំសុខដុមរមនា មានឫទ្ធានុភាពខ្លាំងពូកែ កេរ្តិ៍ឈ្មោះឮខ្ចរខ្ចាយទូទៅ។
ថ្ងៃមួយព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន ចុះទៅមុជទឹកស្រះឧទ្យានរបស់ព្រះរាជវង្ស ព្រមដោយពួកពលអាមាត្យដ៏ជិតស្និទ្ធ ខណៈដែលយាងដល់ស្រះហលមាន ក៏បានឃើញកន្ទោងអណ្តែតក្នុងស្រះ ដែលព្រះអង្គធ្លាប់ស្រង់ទឹកនោះ។ ចំណែកទាហានដែលតាមដង្ហែរទៅនោះ មិនឃើញកន្ទោងទេ។ នៅពេលព្រះរាជឱរសហលមានឃើញដូច្នោះហើយ ក៏ប្រញាប់លោតចុះទៅចាប់កន្ទោងនោះមកមើល(៩) ។ លុះបានឃើញរូបព្រះនាងដែលបានគូរដាក់ក្នុងកន្ទោងនោះ ក៏កើតមានព្រះទ័យរសាប់រសល់ ខ្វល់ខ្វាយ និងបដិព័ទ្ធភ្លាម។ ព្រះអង្គក៏ប្រញាប់ប្រញាល់វិលមកកាន់ព្រះរាជដំណាក់វិញ ដោយទ្រង់មិនបានចុះទៅលេងទឹក។ នៅពេលត្រឡប់មកដល់រាជវាំង ក៏គង់សញ្ជប់សញ្ជឹងរំពឹងគិតដល់តែព្រះនាង នូវពាក្យដែលទូលចេញមក អង្វរកសូមឲ្យជួយថែរក្សាព្រះនាង ដែលមានអក្សរសរសេរដាក់លើកន្ទោងនោះ។ ព្រះអង្គទ្រង់គិតឃើញតែព្រះនាងពេក ព្រះក្រយាក៏មិនសោយ ព្រះឧទកៈក៏មិនស្រេក ផ្ទុំក៏មិនលក់ ទាល់តែជ្រាបដល់ព្រះមាតា និងបិតា ទើបទ្រង់យាងមកសួរថា : កើតរឿងហេតុអី ក៏ព្រះរាជបុត្រទ្រង់សោកសៅដល់ថ្នាក់នេះ។ នៅពេលនោះ ព្រះរាជមាតាទ្រង់បានឃើញកន្ទោងដែលតំកល់ទុកនៅមុខព្រះភ័ក្ត្ររបស់ ព្រះរាជបុត្រ ព្រមទាំងគំនូរព្រះនាងស៊ីច័ន្ទ ព្រមទាំងពាក្យបរិយាយនៅកន្ទោងឲ្យទ្រង់ជ្រាប។ ទើបព្រះរាជបិតាទ្រង់បញ្ជាឲ្យនាយព្រានព្រៃជួយដើររកម្ចាស់កន្ទោង នៅទីណា? ចាប់ផ្តើមដោយវិធីកម្ម រកទិសទាយថា នៅទិសណាស្រេចហើយ ក៏ព្រះរាជបុត្រា ព្រមដោយពលសេនាក្លែងព្រះកាយ ដោយឫទ្ធិអំណាចវេទមន្តគាថាបំបាំងខ្លួន ហោះហើរដើរលើអាកាស នៅផ្លូវខាងទិសប្រាសាទ ក៏នាំគ្នាដើរតាមផ្លូវមកមើលប្រាសាទ ហើយនិងព្រះនាង ដែលជាម្ចាស់របស់ប្រាសាទ។ ចំណែកព្រះនាងឃើញដូច្នោះហើយ ក៏ទ្រង់ភ័យខ្លាំងណាស់។ ដោយបានទ្រង់ឮសម្លេងគឹកកង ខ្ទរខ្ទារ តែទ្រង់មើលពុំឃើញ មិនដឹងជាយ៉ាងណា។ ព្រះនាងទ្រង់រត់ចូលក្នុងប្រាសាទបិទទ្វារជិត ភ័យខ្លាំងញ័រព្រះកាយ។ ព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន ក្រោយពីបានឃើញព្រះនាងហើយ ក៏នាំគ្នាហោះហើរ តាមអាកាសត្រឡប់ទៅនគរវិញ។

ប្រាសាទភូមិពោន នៅស្រុកសង្គៈ ខេត្តសុរិន្ទ (ម.ត ១៩៨៦ និង ១៩៩៣)

    នៅពេលដែលព្រះរាជឱរសនៃនគរហមាន ទ្រង់បានត្រឡប់មកនគរ ក៏ក្រាបទូលព្រះរាជបិតា។ ទ្រង់ជ្រាបសព្វគ្រប់ប្រការហើយ ទ្រង់មានព្រះតំរិះនឹងទៅសុំដណ្តឹងព្រះនាងឲ្យត្រូវតាមប្រពៃណី។ ការធ្វើដំណើរទៅរកនាងលើកក្រោយនេះ ព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន បានដើរដោយវិធីជ្រែកដី ចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរទៅ កាលណាផែនដីរំជើបរំជួល(១០) ។ សូរសៀងគឺកកងរំពងទូទៅ ដូចដំណើរលើកទ័ពរាប់ម៉ឺនរាប់សែន។ លុះទ្រង់ធ្វើដំណើរយាមកទិសខាងលិចនៃភូមិពោន មិនមានអ្នកណាម្នាក់មើលឃើញសោះ ទាំងបណ្តាព្រះរាជនីតា និងកងពលទាហានយោធាក្នុងប្រាសាទភូមិនោះ។ ទ្រង់ក៏បានយាងចូលក្នុងប្រាសាទ ដោយបិទទ្វារយ៉ាងជិត យ៉ាងរឹងមាំ និងនៅក្នុងប្រាសាទនេះហើយ ក៏បានឲ្យនាយទាហានជិតស្និទ្ធ ព្រមទាំងមន្ត្រីរាជការជាន់ខ្ពស់ទាំងនោះទៅនៅជាមួយចំនួន ១០១នាក់ចូលទៅ។ តែឲ្យឃើញរូបនាងបានតែ ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្រៅពីនេះមិនឲ្យមើលឃើញ។ នៅពេលដែលបិទទ្វារប្រាសាទខាងមុខហើយ ការចូលចេញពីប្រាសាទ ត្រូវចូលចេញតាមទ្វារ (លាក់លៀម) បានតែតាមទិសខាងលិច ឈៀងខាងជើងប៉ុណ្ណោះទេ។ ព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន បានបង្កប់ខ្លួនទៅមុខប្រាសាទ ព្រមទាំងអង្គរក្សឆ្វេងស្តាំ ក្រៅពីនោះរកមើលមិនឃើញតួព្រះអង្គ។ ក៏ទ្រង់ទទូចសូមឲ្យព្រះនាងបើកទ្វារ តែនាងមិនព្រមបើកទ្វារឲ្យចូល។ ព្រះអង្គអង្វរកយូរណាស់ ព្រះនាងនៅតែមិនព្រមបើកទ្វារប្រាសាទសោះ ដោយព្រះនាងភ័យខ្លាំងណាស់(១១) ។ ទីបំផុតព្រះរាជបុត្រហលមានសុំត្រឹមតែឲ្យព្រះនាងមេត្តាបង្ហើបទ្វារ ប្រាសាទបន្តិចតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីឲ្យព្រះអង្គអាចហុចរបស់មួយសងទៅព្រះនាងវិញ គឺកន្ទោងដែលព្រះនាងដោះធំបានផ្សង រកគូព្រេងតាមខ្សែទឹក។ ធ្វើយ៉ាងនេះ ព្រះរាជកុមារគ្រាន់តែមានបំណងបង្ហាញទៅព្រះនាងនូវចេតនារម្មណ៍ដ៏ បរិសុទ្ធរបស់ព្រះអង្គ ឆ្លើយតបនឹងចំណារអក្សរកន្ទោងផ្សងរកព្រះស្វាមីប៉ុណ្ណោះ។ រឿងសុខចិត្តស្រឡាញ់ ឬ មិនស្រឡាញ់ព្រះអង្គស្រេចតែព្រះទ័យរបស់ព្រះនាងទៅវិញទេ។
    តាមពិតទៅ ប្រកបដោយកំលាំងឫទ្ធីតេជៈ ព្រះរាជកុមារាចកំទេចទ្វារប្រាសាទបានដោយងាយ ក៏ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ គុណធម៌ និងព្រហ្មវិហារធម៌របស់ព្រះអង្គចំពោះព្រះនាងនៅក្នុងពេលនេះ បានកើតឡើងមួយជាទ្វេរ។ ដូច្នេះហើយ ក្រោយពីអង្វរកយ៉ាងយូរ ព្រះនាងក៏បានយល់ព្រមដកគន្លឹះទ្វារ បង្ហើបទ្វារល្មមនឹងទទួលកន្ទោងរបស់ព្រះនាងវិញ។
    ក្រោយពីបានទទួលការពិត ពោលគឺក្រោយពីបានឃើញគំនូររបស់ព្រះនាង ប្រអប់ដាក់គ្រឿងក្រអូប ព្រមទាំងសក់ ៧សរសៃ និងកំរងពាក្យរៀបរាប់វត្ថុបំណងរបស់ព្រះនាង ព្រះនាងក៏បានព្រមបើកទ្វារទទួលរាជកុមារ។ ព្រះនាងទ្រង់ព្រះកន្សែងសោកា ដោយឃើញថា ព្រះរាជកុមារពុំមានលក្ខណៈជាមនុស្សធម្មតាដូចគេឯង តែផ្ទុយទៅវិញគឺសត្វស្វា។ ព្រះអង្គមានរាងកាយធំខ្ពស់ មាំមួយ បបូរមាត់ក្រាស់ ស្បែកខ្មៅ ហើយសក់ក្រញាញ់។ ព្រះរាជកុមារឃើញដូច្នេះ ព្រះអង្គក៏ចោលពាក្យលួងលោមព្រះនាងថា : ’ឱ! ព្រះរាជធីតាអើយ សូមព្រះនាងកុំភ័យភិតឲ្យសោះឡើយ ទោះបីតែយើងមានរូបរាងកាយខុសពីមនុស្សធម្មតា ឬមិនដូចព្រះនាង ក៏ប៉ុន្តែរូបយើងនេះ រមែងគោរពនូវសីលធម៌ និងសច្ចធម៌ជានិច្ច ជាងខ្លួនរបស់ព្រះនាងទៅទៀត ហើយនៅតែអាណិតស្រឡាញ់ព្រះនាងរហូតដល់ដល់ជីវិតក្ស័យ ទោះបីព្រះនាងស្រឡាញ់យើង ឬមិនស្រឡាញ់យើងក៏ដោយ។ បើប្រសិនជានាង មិនព្រមយក យើងធ្វើជាព្រះស្វាមីក៏ដោយ យើងក៏មិនបង្ខំព្រះនាងដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត សូមព្រះនាងជ្រាបថា យើងនៅតែរក្សាព្រះនាងជានិច្ចកាល ហើយបើព្រះនាងប្រាថ្នាចង់បាននូវវត្ថុអ្វីៗដែលមានក្នុងលោកនេះ យើងនឹងធ្វើឲ្យព្រះនាងសម្រេចនូវព្រះរាជបំណងពុំខានឡើយ។ នៅពេលខាងមុខនេះ យើងនឹងសូមលាព្រះនាងត្រឡប់ទៅព្រះរាជនគររបស់យើងវិញពុំខានដែរ។ ឮព្រះវាចាដូច្នេះ សេចក្តីភ័យខ្លាចរបស់ព្រះនាងក៏រលាយបន្តិចម្តងៗ ហើយព្រះនាងក៏បានសួរទៅកាន់ព្រះរាជកុមារថា : ’តើព្រះអង្គបាននាំទ័ពមកទីនេះប៉ុន្មាននាក់ ព្រោះខ្ញុំម្ចាស់បានឮសម្លេងគគ្រឹកគគ្រេងណាស់ តែមើលមិនឃើញរូបរាងកាយសោះ ក្រៅពីព្រះអង្គ និងងទាហានជំនិតពីរនាក់ឆ្វេងស្តាំរបស់ព្រះអង្គតែប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះរាជកុមារឆ្លើយថា ហេតុដែលព្រះនាងពុំបានឃើញទ័ពទាំងនោះឲ្យបង្ហាញមុខនៅមុខប្រាសាទ ដែលមានចំនួនទាំងអស់ ១០១នាក់(១២)។
    ព្រះរាជបុត្របានត្រូវព្រះនាង ស៊ីច័ន្ទ ឬនាងដោះធំ ទទួលស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅជាទីបំផុត។ ព្រះនាងបានអង្វរព្រះរាជបុត្រហនុមានឲ្យជួយលើកផែនការ ដើម្បីកសាងកំពែងក្រុង ជីកស្រះ និងធ្វើប្រព័ន្ធប្រឡាយទឹក ប្រយោជន៍នឹងផ្តល់នូវវឌ្ឍនភាព និងសុភមង្គល ទៅប្រជាពលរដ្ឋក្នុងព្រះរាជធានីនេះ(១៣)។
    កិច្ចការខាងលើនេះបានសំរេចជាស្ថាពរ ដោយអំណាចតេជៈដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ព្រះរាជកុមារ និងការចូលរួមយ៉ាងស្វាហាប់របស់ពួកពលសេនារបស់ព្រះនាង។ ក្រៅពីជីកស្រះ ពួកគេបានរួមកំលាំងសាងសង់ទីក្រុង ដោយមានគូរទឹកព័ទ្ធជុំវិញកំពែងទាំងខាងក្នុង ទាំងខាងក្រៅទីក្រុងផង ដើម្បីជារបាំងការពារនឹងសត្រូវជិតឆ្ងាយ។ បន្ទាប់មក ពួកគេក៏បានធ្វើប្រព័ន្ធប្រឡាយបញ្ចេញបញ្ចូលទឹក និងទប់ទឹកសំរាប់ប្រើប្រាស់ ស្ថិតនៅខាងកើត និងផ្នែកខាងលិចនៃប្រាសាទ។
    គេឃើញស្រះជាច្រើនដូចជា ស្រះចែក, ស្រះតា, ស្រះត្រាវ, ស្រះប្រឺ និងស្រះចង្កោច ដែលមានទំនប់ជាប់គ្នានឹងស្រះត្លូន, ស្រះព្រីង និងស្រះម្រឹតូច ព្រមទាំងស្រះធំតូចមួយចំនួនទៀត ដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិពោន និងនៅជុំវិញខាងក្រៅភូមិពោន(១៤)។ ក្រៅពីនេះ ព្រះរាជកុមារបានកសាងឧទ្យានមួយយ៉ាងល្អប្រណិត សំរាប់សេចក្តីមនោរម្យរបស់ព្រះនាងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ទោះបីសេចក្តីស្នេហាដែលព្រះរាជកុមារមានចំពោះព្រះនា មានទំហំដ៏ធំធេងគ្មានកោះត្រើយ ហើយពោរពេញទៅដោយពលិកម្មដ៏មហិមាក៏ដោយ ក៏អ្វីៗស្ថិតនៅលើវាសនាពីបុព្វេសន្និវាស និងព្រហ្មលិខិតដែលបានចារទុកជាស្រេចមកតែប៉ុណ្ណោះ។ បុព្វហេតុដែលធ្វើឲ្យមានការព្រាត់ប្រាសនិរាស គឺបណ្តាលមកពីរូបកាយដ៏អាក្រក់របស់ព្រះរាជកុមារ។
    វត្ថុចុងក្រោយដែលព្រះរាជបុត្រហនុមាន បានចាត់ចែងធ្វើឡើងមុននឹងសូមលាត្រឡប់ទៅវិញដោយក្តីព្រួយបារម្ភ និងអាលោះអាល័យនោះ គឺស្គរជ័យមួយយ៉ាងធំ ហើយដើម្បីថែរក្សាវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នេះឲ្យបានគង់វង្ស ព្រះអង្គបានសាងសង់នូវរោងមួយយ៉ាងធំនៅក្បែរប្រាសាទ។
    ’នៅមុនពេលព្រះរាជកុមារ ស្តេចបានលាព្រះនាង ព្រះអង្គបានផ្តែផ្តាំថា : ចំពោះស្គរជ័យនេះ បើគ្មានហេតុការណ៍អាក្រក់ណាមួយមកបៀតបៀនទេ សូមកុំវាយឲ្យសោះ។ វាយស្គរជ័យនេះបានទាល់តែស្រុកកើតសង្គ្រាម កើតចលាចល សឹកសង្គ្រាម ឬក៏ត្រូវការឲ្យមានការជួយសង្គ្រោះអ្វីណាមួយផ្សេង។ ក្រោយពីបានផ្តែផ្តាំរួចព្រះរាជកុមារបានត្រឡប់យាងទៅនគររបស់ ព្រះអង្គវិញ ដោយមានពលរេហ៍របស់ព្រះនាងជូនដំណើរផង។
    មានបុរសកំសត់ពនេចរម្នាក់ រូបល្អសង្ហារឈ្មោះ ប៊ុនច័ន្ទ ដែលមានការស្មោះត្រង់ចំពោះព្រះរាជវង្សានុវង្ស ហើយជាមេទ័ពជំនិតធ្លាប់ហែរហមព្រះនាងតាំងពីដំបូងមកម្ល៉េះ។ បុរសនេះក៏បានលួចស្រឡាញ់ព្រះនាងដោយស្ងាត់ ហើយដកចិត្តពុំរួច ទោះបីខ្លួនជាអ្នកក្រីក្រតោកយ៉ាកយ៉ាងណាក៏ដោយ។ មេទ័ពរូបនេះបានសាងកូនប្រាសាទតូចមួយនៅទិសខាងជើង ដើម្បីបូជាសក្ការៈព្រះឥសូរ ក៏ប៉ុន្តែពុំទាន់ធ្វើរួចទេ ដោយហេតុថា សេចក្តីស្រឡាញ់ព្រះនាងវាពុះកញ្ជ្រោលពេក ធ្វើឲ្យការសាងសង់នេះរអាក់រអួលទៅវិញ ពោលគឺ កម្លោះគ្រាន់តែបានសាងសង់គ្រឹះ ហើយរៀបឥដ្ឋនៅលើជញ្ជាំងបានត្រឹមតែមួយដុំ ឬពីរដុំប៉ុណ្ណោះ។ មាណពនេះដឹងខ្លួនថា ខ្លួនមានសេចក្តីសុខពេលនៅជិតព្រះកាយព្រះនាង ឬក៏នៅពេលដែលជជែកលេងជាមួយព្រះនាងម្តងម្កាល។ ព្រះនាងមានសេចក្តីស្រឡាញ់ ស្មោះត្រង់ ស្និទ្ធស្នាល ជិតដិត រវាងនាយទាហាននេះតាំងពីដំបូងមកម្ល៉េះ ក៏ប៉ុន្តែថា ព្រះនាងនឹកស្រឡាញ់គេដែរនោះ ក៏មិនមែន ឬមួយថា ព្រះនាងស្អប់គេនោះក៏មិនមែនដែរ។ ពីព្រោះព្រះនាងគ្មានគំនិតគិតដូច្នេះទេក្នុងជំរៅចិត្តរស់ព្រះ នាង ដោយគ្រាន់តែព្រះនាស្រឡាញ់រាប់អានគ្មានគិតវណ្ណៈ ដូចជាបងប្អូនសាច់ញាតិតែប៉ុណ្ណោះ ខុសពីមេទ័ពដែលបាក់ចិត្តឈ្លក់វង្វេងលើរូបព្រះនាង។
    រាជធានីភូមិពោនមានសភាពរុងរឿថ្កុំថ្កើងអស្ចារ្យ ក្រោយពីព្រះអង្គម្ចាស់រាជបុត្ររបស់ស្តេចហនុមានបានសង់ប្រព័ន្ធ ផ្លូវទឹក ជីកស្រះ ធ្វើគូ័ទ្ធជុំវិញ និងកំពែងក្រុង ព្រមទាំងធ្វើស្គរជ័យរួច។ ប៉ុន្តែដោយសារតាំងពីសាងសង់ស្គរជ័យនេះរួចមក មិនទាន់មាននរណាម្នាក់មានឱកាសទូងស្គរនេះនៅឡើយ ហើយម្យ៉ាងទៀតបុរសកំសត់នេះ ជារៀងរាល់ថ្ងៃតែងតែបានឃើញស្គរនេះនៅពេលដើរទៅរកព្រះនាង។ ទាំងនេះជាហេតុបណ្តាលឲ្យខ្លួនមានចិត្តចង់ឮសម្លេងដ៏ពិរោះរបស់ ស្គរនេះ។ កម្លោះនេះ ក៏បានអង្វរព្រះនាងឲ្យទូងស្គរនេះ ក៏ប៉ុន្តែព្រះនាងបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀត។ ជារៀងរាល់ព្រឹក, រាល់ថ្ងៃ, ខែ ឆ្នាំ បុរសនេះនៅតែអង្វរឲ្យព្រះនាងទូងស្គរដើម្បីឲ្យខ្លួនដឹងថា តើស្គរនេះមានសម្លេងពិរោះដល់កំរិតណា? រហូតដល់ថ្ងៃមួយ ព្រះនាងអត់ទ្រាំពុំបាន ក៏បានប្រាប់មេទ័ពនេះថា : ’ឱ ប៊ុនច័ន្ទអើយ! បើបងត្រូវការវាយស្គរជ័យនោះ សូមបងវាយទៅចុះ តែរវាងយើងនិង បងឯងនឹងត្រូវព្រាត់ប្រាស់គ្នា លែងមានឱកាសជួបមុខគ្នាអស់មួយជីវិតហើយ។
    ដោយទំនាយទេវតា ឬព្រហ្មលិខិត កម្លោះស្តាប់ពុំឮនូវពាក្យក្រើនរំលឹកដាស់តឿនពីព្រះនាងទេ ព្រោះគេគិតតែពីចង់វាយស្គរជ័យតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះ។ លុះអនុញ្ញាតឲ្យហើយ ក៏ម្នីម្នារត់ទៅវាយសំពងស្គរយ៉ាងពេញទំហឹងតែម្តងទៅ ហើយសម្លេងស្គរនេះ ក៏បានបញ្ចេញសម្លេងគឹកកងរំពងខ្ទរខ្ទារ ញ័ររញ្ជួយគ្រប់ទិសទីក្រុងព្រះរាជធានីភូមិពោន។ កម្លោះប៊ុន ច័ន្ទយារដៃសំពងស្គរ មួយដង ពីរដង ជាប់គ្នាឥតរួញរា ហើយអន្លូងពុំទាន់ដកចេញពីស្បែកស្គរផង ស្រាប់តែព្រះរាជកុមារ ព្រមទាំងទាហានប្រដាប់ដោយអាវុធគ្រប់ដៃ បានបង្ហាញខ្លួនមុខប្រាសាទជាបន្ទាន់។ ព្រះរាជកុមារមេទ័ពបានសួរទៅកាន់ព្រះនាងថា : ’តើមានកើតសឹកសង្គ្រាមនៅជិតទីក្រុងនេះឬបានជាទូងស្គរជ័យដូច្នេះ ?។ បើមានសេចក្តីក្តៅក្រហាយអ្វីមួយ ប្រាប់យើងៗនឹងជួយភ្លាមមួយរំពេច(១៥)។
    ឮដូច្នោះ ព្រះនាងក៏បានតបនឹងសំណួររបស់ព្រះរាជកុមារវិញ ដោយបានលើកមូលហេតុទាំងប៉ុន្មានខាងលើនេះ។ ព្រះរាជកុមារ ក៏បានស្តីបន្ទោសព្រះនាងដែលពុំព្រមគោរពនូវពាក្យបណ្តាំរបស់ទ្រង់ ថា : ’បើគ្មានរឿងអាក្រក់កើតឡើង កុំឲ្យទូងស្គរជ័យឲ្យសោះ។ ដូច្នេះ បើថ្ងៃក្រោយមានមហន្តរាយកើតឡើង យើងនឹងពុំអាចជួយព្រះនាងបានទៀតទេ។ ការរាប់អានមេត្រីភាពរបស់យើងទាំងពីរចាត់ទុកថា ត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមនេះចុះ។ មានព្រះបន្ទូលរួច ព្រះអង្គក៏នាំពលរេហ៍ត្រឡប់ទៅវិញបាត់ទៅ។
    សូមរំលឹកថា នគរដែលបានបញ្ជូនព្រានព្រៃមកដេញបាញ់សត្វ ហើយបានវង្វេងមកជួបប្រទះប្រាសាទភូមិពោននោះ បានត្រឡប់ទៅកាន់នគរដើមរបស់ខ្លួនហើយៗពួគគេបានក្រាបបង្គំព្រះរាជា ឲ្យជ្រាបអំពីរឿងដែលពួកគេបានជួបនឹងព្រះនាង ស៊ីច័ន្ទ ប្រកបដោយរូបឆោមល្អប្រិមប្រិយ៍។ លុះឮដំណឹងនេះភ្លាម ស្តេចអង្គនេះក៏លើកទ័ពធ្វើដំណើរមករកព្រះនាងមួយរំពេច។ ដោយសារនគរនេះដឹកនាំដោយមនុស្សបថុជ្ជនធម្មតា និងពុំមានឫទ្ធានុភាពអ្វីសោះ បានជាការធ្វើដំណើររបស់ស្តេចអង្គនេះ ត្រូវធ្វើឡើងអស់រយៈពេលវេលាជាច្រើនខែ។ អ្នកស្រុកគ្រាន់តែដឹងថា នគរនេះស្ថិតនៅទិសខាងលិចនៃរាជធានីភូមិពោនតែប៉ុណ្ណោះ។
    មហន្តរាយបានមកដល់ភូមិពោនហើយ។ ក្រោយពីបានទូងស្គរជ័យដោយគ្មានហេតុផល មិនយូរប៉ុន្មានស្រាប់តែទ័ពជួរក្រោយដាច់ឆ្ងាយពីគ្នា ព្រោះធ្វើដំណើរតាមគ្នាមិនទាន់។ នៅពេលដែលព្រះនាងបានឃើញទ័ពរបស់នគរព្រានព្រៃបានមកដល់រាជធានីភូមិ ពោន ព្រះនាងភិតភ័យក៏រត់គេចខ្លួនចូលសម្ងំក្នុងប្រាសាទ ហើយបិទទ្វារយ៉ាងរឹងមាំ។ ឃើញដូច្នេះ ស្តេចព្រានព្រៃក៏បានអង្វរកលួងលោមព្រះនាងឲ្យបើកទ្វារ ក៏ប៉ុន្តែព្រះនាងពុំព្រមជាដាច់ខាត។ គឺនៅពេលនេះហើយ ដេលព្រះនាងស្រណោះខ្លួន ហើយបន្ទោសខ្លួនថា ព្រះនាងគប្បីមិនត្រូវធ្វើខុសនឹងពាក្យសច្ចៈ ដែលថាព្រះនាងសុខចិត្តទទួលរាជបុត្ររបស់ហនុមានមកធ្វើជាព្រះស្វាមី ដើម្បីការពារនិងបីបាច់ថែរក្សាព្រះនាង តាមអត្ថន័យរបស់កន្ទោងដែលបានបណ្តែតទឹកក្នុងពេលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ។ ម្យ៉ាងទៀត ព្រះនាងអស់សង្ឃឹម ហើយតូចចិត្តជាអតិបរមា ដោយពុំបានគោរពពាក្យផ្តាំផ្ញើ ក្នុងរឿងទូងស្គរជ័យដោយគ្មានហេតុផល។ ដោយមូលហេតុខាងលើនេះហើយ បានជាព្រះនាងមិនចង់រស់នៅលើលោកនេះតទៅទៀត។
    ដោយបានអង្វរព្រះនាងយ៉ាងយូរ ក៏ប៉ុន្តែព្រះនាងនៅតែមិនព្រមបើកទ្វារប្រាសាទ ស្តេចព្រានព្រៃបានរៀបចំផែនការថ្មីមួយ គឺការប្រើកំលាំងទ័ព ដោយយកកាំភ្លើងធំបាញ់បំបាក់ទ្វារប្រាសាទភូមិពោនតែម្តង។ មុនបាញ់កាំភ្លើង ពួកមេទ័ពដែលស្ថិតនៅខាងក្រៅប្រាសាទ បានពិភាក្សាគ្នាថា ពួកគេត្រូវនិយាយជជែកជាមួយព្រះនាងសិន ហើយបើឮសំលេងព្រះនាងនៅទិសខាងជើង ត្រូវបាញ់កាំភ្លើងធំពីទិសខាងត្បូង បើឮសំលេងព្រះនាងនៅទិសខាងត្បូង ត្រូវបាញ់ពីទិសខាងជើង។ ការពិភាក្សានេះ ព្រះនាងពុំបានដឹងឮទេ ព្រោះថា ព្រះនាងស្ថិតក្នុងប្រាសាទភូមិពោនឯណោះ។ ដូច្នេះ ព្រះនាងសម្រេចថា ពេលគេសួរព្រះនាង ព្រះនាងត្រូវឆ្លើយនៅទិសមួយ ហើយព្រះនាងនឹងលោតចូលទៅរងគ្រាប់កាំភ្លើងនៅទិសមួយទៀត ដើម្បីផ្តាច់ជីវិតស្លាប់ក្នុងពេលនេះ។
    ក្រោយពីរៀបចំកាំភ្លើងរួចរាល់ហើយ ស្តេចនគរព្រានព្រៃ បានហៅព្រះនាងដើម្បីពិនិត្យឲ្យដឹងថា តើព្រះនាងស៊ីច័ន្ទ ស្ថិតនៅទិសខាងណា? ពេលនោះព្រះនាងឆ្លើយថា នៅទិសខាងត្បូង ឯកាំភ្លើងក៏បានបាញ់ចេញពីទិសខាងជើងជាបន្ទាន់ កុំឲ្យរងគ្រោះដល់ព្រះនាង និងដើម្បីបើកទ្វារប្រាសាទផង។ រីឯព្រះនាងវិញ ក្រោយពីឆ្លើយតបរួចហើយ ក៏លោតចូលទៅទិសខាងជើង ដើម្បីទទួលគ្រាប់កាំភ្លើងក្នុងពេលនោះដែរ។
    ក្រោយពីបាញ់រួចហើយ ភាពស្ងប់ស្ងាត់ក៏មានមកវិញនៅទីនោះ។ គេឃើញទ្វារប្រាសាទត្រូវបែកបាក់ខ្ទេចខ្ទីទាំងអស់ រីឯព្រះនាងវិញ ព្រះនាងត្រូវរបួសនឹងកំទេចថ្មបាក់ដៃជើងឆ្វេង ហើយរបួសបន្តិចបន្តួចនៅត្រង់លង្វែកដោះខាងឆ្វេងឡើងជាំខ្មៅរល។ ការមិនត្រូវរបួសធ្ងន់នេះ គឺដោយសារព្រះនាងបានការពារខ្លួន ដោយពាក់អាវស្រោបដោះធ្វើអំពីមាស។ ព្រះរាជានគរព្រានព្រៃ ក៏បានឲ្យពេទ្យជួយព្យាបាលព្រះនាងឲ្យរួចផុតពីគ្រោះថ្នាក់ ក្រោយពីយកនាងចេញពីប្រាសាទ ព្រោះថាព្រះអង្គសព្វព្រះទ័យនឹងរូបឆោមលោមពណ៌របស់ព្រះនាងខ្លាំងណាស់ ។ មិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះនាងក៏ជាសះស្បើយដូចដើមវិញ។ អស់រយៈពេលបីយប់បីថ្ងៃ ព្រះអង្គក៏កំណត់ពេលវេលានឹងព្រះនាងឡើងជិះលើញ៉ែដំរី ដើម្បីត្រឡប់ទៅនគររបស់ព្រះអង្គវិញ។
    ព្រះនាងបានសំរេចព្រះទ័យ ត្រូវតែចាកចេញពីរាជធានីភូមិពោននេះ ក្រោយពីធ្លាក់ក្នុងព្រះហស្ថរបស់ស្តេចនគរព្រានព្រៃ ដែលសក្តិសមនឹងរូបរាងកាយរបស់ព្រះនាងទាំងគុណសម្បត្តិ ទាំងយសសក្តិ។ មុនព្រះនាងយាងចាកចេញពីភូមិពោន ព្រះនាងបានឈរសម្លឹងគយគនន់យ៉ាងយូរនូវអ្វីៗដែលព្រះនាងបានសាង ទុក និងបានចុះទៅស្រង់ទឹកជាលើកចុងក្រោយបំផុត ក្នុងស្រះរំចេក ដែលជាស្រះល្អដាច់គេក្នុងចំណោមស្រះទាំងអស់ក្នុងទីតាំងភូមិពោន ហើយម្យ៉ាងទៀត ស្រះនេះមានទំនប់ភ្លឺជាប់និងស្រះទាំងបី។ ព្រះនាងញាប់ញ័ររន្ធត់ ក្នុងចិត្តសោកសង្រេងអួលអាក់ ដោយហូរទឹកភ្នែករហាម។ នៅពេលនោះ ព្រះនាងនឹកស្រណោះដល់ស្រះតោ ដែលជាស្រះមួយស្ថិតនៅចំកណ្តាលមួយជាន់ទៀត។ គឺនៅទីនេះហើយ ដែលព្រះនាងធ្លាប់ដើរលេងកំសាន្ត លំហែកាយញឹកញយជាងគេ។ ក្នុងស្រះនោះ ព្រះនាងក៏បានឃើញនូវផ្កាឈូកពណ៌ស ពណ៌ក្រហម និងផ្កាឈើរីកស្គុះស្គាយ ព្រមទាំងដើមឈើធំៗដែលដុះតាមមាត់ស្រះនេះ ហើយដែលបានផ្តល់ចំពោះនាងស៊ីច័ន្ទ បានស្រណោះស្តាយនូវអ្វីៗទាំងអស់ ដែលនាងធ្លាប់ឃើញ ធ្លាប់ស្គាល់ ហើយដែលបានផ្តល់នូវសេចក្តីសុខចំពោះនាង(១៦)។
    នៅថ្ងៃចុងក្រោយបំផុត ព្រះនាងបានដាំផ្ការំចេកផ្សងទុកក្នុងស្រះរំចេក ដែលព្រះនាងធ្លាប់មុជទឹករាល់ថ្ងៃ ដោយបានផ្តែផ្តាំទុកនឹងផ្ការំចេកថា : ’ឱ! ផ្ការំចេកអើយ យើងលែងបានឃើញអ្នកឯងទៀតហើយ ប៉ុន្តែបើយើងមានឱកាស យើងនឹងត្រឡប់មកភូមិពោនវិញពុំខាន យើងសូមឲ្យឯងចេញផ្កាមកចុះ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើយើងមិនត្រឡប់វិលមកកាន់ទីនេះទេ សូមកុំឲ្យឯងចេញផ្កាឲ្យសោះ។
    ក្រោយពីផ្តែផ្តាំរួចហើយ ព្រះនាងក៏ត្រូវគេនាំទៅកាន់នគរមួយដែលស្ថិតនៅទិសខាលិចនៃភូមិ ពោន។ ពេលដែលស្តេចព្រានព្រៃយាងត្រឡប់ទៅកាន់នគររបស់ព្រះអង្គវិញ ដោយនាំព្រះនាងទៅជាមួយផងនោះ ព្រះអង្គយាងកាត់ភូមិស៊ីជ្រូក។ អ្នកស្រុកនៅតែទន្ទឹងរង់ចាំព្រះនាងយាងត្រឡប់មកវិញ តែគេពុំបានឃើញសោះឡើយ ហើយរីឯផ្ការំចេកដែលនាងបានដាំក្នុងស្រះរំចេកនោះវិញ ក៏គេមិនធ្លាប់ឃើញមានផ្កាសោះដែរ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
    ចំណែកទ័ពជួរក្រោយដែលឃ្លាតឆ្ងាយពីទ័ពនៅជួរមុខ នៅភូមិទ័ពដាច់នោះ លុះដឹងថាស្តេចបានទទួលជោគជ័យលើព្រះនាង សិរីច័ន្ទ្រ ពួកគេក៏លើកទ័ពស្តាត់ទៅរកទ័ពស្តេចនៅភូមិទ័ពទាន់ ដោយសារកងទ័ពទាំងអស់ត្រូវឈប់សំរាកយកកំលាំងនៅក្នុងភូមិរំដួល។ គឺនៅក្នុងភូមិរំដួលនេះហើយ ដែលកងទ័ពទាំងអស់បានរៀបចំពិធីជប់លៀងមួយ ដើម្បីអបអរសាទរនូវជ័យជំនះលើព្រះនាង ដោយស្តេចព្រានព្រៃរបស់គេ។ ពួកគេផឹកស្រាស្រវឹងជោគ ហើយច្រៀងរាំទាល់តែដួលរេល តាមភាពមនុស្សស្រវឹងស្រា ដែលភាសាថៃហៅថា ’ឡាំដួល”៕

 

ប្រវត្តិ​ប្រាសាទ​ភូមិ​ពោន​នៅ​ស្រុក​ស​ង្គ : ខេត្ត​សុ​រិ​ន្ទ្រ (​ភាគ​ទី ២)

 ព្រះនាងបានលែងកន្ទោងឲ្យលយទៅក្នុងទឹក។ ក្នុងវេលានោះ ទឹកស្រះមានសភាពស្ងប់ឈឹង តែកន្ទោងដែលបណ្តែតទៅ រ៉បៗ វិលទៅ វិលមក មួយពព្រិចភ្នែក កន្ទោងរបស់ព្រះនាងក៏បាត់ទៅពីខ្សែព្រះនេត្រ(៨)។
    និយាយពីនគរមួយទៀត ចៅ មឿង ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រទេសនោះ មានឈ្មោះថា ហលមាន ឬហនុមាន។ អាណាចក្រនោះមានអានុភាពខ្លាំងពូកែណាស់។ មានព្រះឱរសម្នាក់ មានរូបរាងដូចប្រជាជនក្នុងនគរនេះ គឺរូបរាងធំ ពណ៌សម្បុរស តែក៏មានគុណធម៌រក្សាពាក្យសច្ចៈល្អណាស់ នាំឲ្យនគរមានភាពត្រជាក់ត្រជុំសុខដុមរមនា មានឫទ្ធានុភាពខ្លាំងពូកែ កេរ្តិ៍ឈ្មោះឮខ្ចរខ្ចាយទូទៅ។
ថ្ងៃមួយព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន ចុះទៅមុជទឹកស្រះឧទ្យានរបស់ព្រះរាជវង្ស ព្រមដោយពួកពលអាមាត្យដ៏ជិតស្និទ្ធ ខណៈដែលយាងដល់ស្រះហលមាន ក៏បានឃើញកន្ទោងអណ្តែតក្នុងស្រះ ដែលព្រះអង្គធ្លាប់ស្រង់ទឹកនោះ។ ចំណែកទាហានដែលតាមដង្ហែរទៅនោះ មិនឃើញកន្ទោងទេ។ នៅពេលព្រះរាជឱរសហលមានឃើញដូច្នោះហើយ ក៏ប្រញាប់លោតចុះទៅចាប់កន្ទោងនោះមកមើល(៩) ។ លុះបានឃើញរូបព្រះនាងដែលបានគូរដាក់ក្នុងកន្ទោងនោះ ក៏កើតមានព្រះទ័យរសាប់រសល់ ខ្វល់ខ្វាយ និងបដិព័ទ្ធភ្លាម។ ព្រះអង្គក៏ប្រញាប់ប្រញាល់វិលមកកាន់ព្រះរាជដំណាក់វិញ ដោយទ្រង់មិនបានចុះទៅលេងទឹក។ នៅពេលត្រឡប់មកដល់រាជវាំង ក៏គង់សញ្ជប់សញ្ជឹងរំពឹងគិតដល់តែព្រះនាង នូវពាក្យដែលទូលចេញមក អង្វរកសូមឲ្យជួយថែរក្សាព្រះនាង ដែលមានអក្សរសរសេរដាក់លើកន្ទោងនោះ។ ព្រះអង្គទ្រង់គិតឃើញតែព្រះនាងពេក ព្រះក្រយាក៏មិនសោយ ព្រះឧទកៈក៏មិនស្រេក ផ្ទុំក៏មិនលក់ ទាល់តែជ្រាបដល់ព្រះមាតា និងបិតា ទើបទ្រង់យាងមកសួរថា : កើតរឿងហេតុអី ក៏ព្រះរាជបុត្រទ្រង់សោកសៅដល់ថ្នាក់នេះ។ នៅពេលនោះ ព្រះរាជមាតាទ្រង់បានឃើញកន្ទោងដែលតំកល់ទុកនៅមុខព្រះភ័ក្ត្ររបស់ ព្រះរាជបុត្រ ព្រមទាំងគំនូរព្រះនាងស៊ីច័ន្ទ ព្រមទាំងពាក្យបរិយាយនៅកន្ទោងឲ្យទ្រង់ជ្រាប។ ទើបព្រះរាជបិតាទ្រង់បញ្ជាឲ្យនាយព្រានព្រៃជួយដើររកម្ចាស់កន្ទោង នៅទីណា? ចាប់ផ្តើមដោយវិធីកម្ម រកទិសទាយថា នៅទិសណាស្រេចហើយ ក៏ព្រះរាជបុត្រា ព្រមដោយពលសេនាក្លែងព្រះកាយ ដោយឫទ្ធិអំណាចវេទមន្តគាថាបំបាំងខ្លួន ហោះហើរដើរលើអាកាស នៅផ្លូវខាងទិសប្រាសាទ ក៏នាំគ្នាដើរតាមផ្លូវមកមើលប្រាសាទ ហើយនិងព្រះនាង ដែលជាម្ចាស់របស់ប្រាសាទ។ ចំណែកព្រះនាងឃើញដូច្នោះហើយ ក៏ទ្រង់ភ័យខ្លាំងណាស់។ ដោយបានទ្រង់ឮសម្លេងគឹកកង ខ្ទរខ្ទារ តែទ្រង់មើលពុំឃើញ មិនដឹងជាយ៉ាងណា។ ព្រះនាងទ្រង់រត់ចូលក្នុងប្រាសាទបិទទ្វារជិត ភ័យខ្លាំងញ័រព្រះកាយ។ ព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន ក្រោយពីបានឃើញព្រះនាងហើយ ក៏នាំគ្នាហោះហើរ តាមអាកាសត្រឡប់ទៅនគរវិញ។

ប្រាសាទភូមិពោន នៅស្រុកសង្គៈ ខេត្តសុរិន្ទ (ម.ត ១៩៨៦ និង ១៩៩៣)

    នៅពេលដែលព្រះរាជឱរសនៃនគរហមាន ទ្រង់បានត្រឡប់មកនគរ ក៏ក្រាបទូលព្រះរាជបិតា។ ទ្រង់ជ្រាបសព្វគ្រប់ប្រការហើយ ទ្រង់មានព្រះតំរិះនឹងទៅសុំដណ្តឹងព្រះនាងឲ្យត្រូវតាមប្រពៃណី។ ការធ្វើដំណើរទៅរកនាងលើកក្រោយនេះ ព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន បានដើរដោយវិធីជ្រែកដី ចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរទៅ កាលណាផែនដីរំជើបរំជួល(១០) ។ សូរសៀងគឺកកងរំពងទូទៅ ដូចដំណើរលើកទ័ពរាប់ម៉ឺនរាប់សែន។ លុះទ្រង់ធ្វើដំណើរយាមកទិសខាងលិចនៃភូមិពោន មិនមានអ្នកណាម្នាក់មើលឃើញសោះ ទាំងបណ្តាព្រះរាជនីតា និងកងពលទាហានយោធាក្នុងប្រាសាទភូមិនោះ។ ទ្រង់ក៏បានយាងចូលក្នុងប្រាសាទ ដោយបិទទ្វារយ៉ាងជិត យ៉ាងរឹងមាំ និងនៅក្នុងប្រាសាទនេះហើយ ក៏បានឲ្យនាយទាហានជិតស្និទ្ធ ព្រមទាំងមន្ត្រីរាជការជាន់ខ្ពស់ទាំងនោះទៅនៅជាមួយចំនួន ១០១នាក់ចូលទៅ។ តែឲ្យឃើញរូបនាងបានតែ ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្រៅពីនេះមិនឲ្យមើលឃើញ។ នៅពេលដែលបិទទ្វារប្រាសាទខាងមុខហើយ ការចូលចេញពីប្រាសាទ ត្រូវចូលចេញតាមទ្វារ (លាក់លៀម) បានតែតាមទិសខាងលិច ឈៀងខាងជើងប៉ុណ្ណោះទេ។ ព្រះរាជឱរសនៃនគរហលមាន បានបង្កប់ខ្លួនទៅមុខប្រាសាទ ព្រមទាំងអង្គរក្សឆ្វេងស្តាំ ក្រៅពីនោះរកមើលមិនឃើញតួព្រះអង្គ។ ក៏ទ្រង់ទទូចសូមឲ្យព្រះនាងបើកទ្វារ តែនាងមិនព្រមបើកទ្វារឲ្យចូល។ ព្រះអង្គអង្វរកយូរណាស់ ព្រះនាងនៅតែមិនព្រមបើកទ្វារប្រាសាទសោះ ដោយព្រះនាងភ័យខ្លាំងណាស់(១១) ។ ទីបំផុតព្រះរាជបុត្រហលមានសុំត្រឹមតែឲ្យព្រះនាងមេត្តាបង្ហើបទ្វារ ប្រាសាទបន្តិចតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីឲ្យព្រះអង្គអាចហុចរបស់មួយសងទៅព្រះនាងវិញ គឺកន្ទោងដែលព្រះនាងដោះធំបានផ្សង រកគូព្រេងតាមខ្សែទឹក។ ធ្វើយ៉ាងនេះ ព្រះរាជកុមារគ្រាន់តែមានបំណងបង្ហាញទៅព្រះនាងនូវចេតនារម្មណ៍ដ៏ បរិសុទ្ធរបស់ព្រះអង្គ ឆ្លើយតបនឹងចំណារអក្សរកន្ទោងផ្សងរកព្រះស្វាមីប៉ុណ្ណោះ។ រឿងសុខចិត្តស្រឡាញ់ ឬ មិនស្រឡាញ់ព្រះអង្គស្រេចតែព្រះទ័យរបស់ព្រះនាងទៅវិញទេ។
    តាមពិតទៅ ប្រកបដោយកំលាំងឫទ្ធីតេជៈ ព្រះរាជកុមារាចកំទេចទ្វារប្រាសាទបានដោយងាយ ក៏ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ គុណធម៌ និងព្រហ្មវិហារធម៌របស់ព្រះអង្គចំពោះព្រះនាងនៅក្នុងពេលនេះ បានកើតឡើងមួយជាទ្វេរ។ ដូច្នេះហើយ ក្រោយពីអង្វរកយ៉ាងយូរ ព្រះនាងក៏បានយល់ព្រមដកគន្លឹះទ្វារ បង្ហើបទ្វារល្មមនឹងទទួលកន្ទោងរបស់ព្រះនាងវិញ។
    ក្រោយពីបានទទួលការពិត ពោលគឺក្រោយពីបានឃើញគំនូររបស់ព្រះនាង ប្រអប់ដាក់គ្រឿងក្រអូប ព្រមទាំងសក់ ៧សរសៃ និងកំរងពាក្យរៀបរាប់វត្ថុបំណងរបស់ព្រះនាង ព្រះនាងក៏បានព្រមបើកទ្វារទទួលរាជកុមារ។ ព្រះនាងទ្រង់ព្រះកន្សែងសោកា ដោយឃើញថា ព្រះរាជកុមារពុំមានលក្ខណៈជាមនុស្សធម្មតាដូចគេឯង តែផ្ទុយទៅវិញគឺសត្វស្វា។ ព្រះអង្គមានរាងកាយធំខ្ពស់ មាំមួយ បបូរមាត់ក្រាស់ ស្បែកខ្មៅ ហើយសក់ក្រញាញ់។ ព្រះរាជកុមារឃើញដូច្នេះ ព្រះអង្គក៏ចោលពាក្យលួងលោមព្រះនាងថា : ’ឱ! ព្រះរាជធីតាអើយ សូមព្រះនាងកុំភ័យភិតឲ្យសោះឡើយ ទោះបីតែយើងមានរូបរាងកាយខុសពីមនុស្សធម្មតា ឬមិនដូចព្រះនាង ក៏ប៉ុន្តែរូបយើងនេះ រមែងគោរពនូវសីលធម៌ និងសច្ចធម៌ជានិច្ច ជាងខ្លួនរបស់ព្រះនាងទៅទៀត ហើយនៅតែអាណិតស្រឡាញ់ព្រះនាងរហូតដល់ដល់ជីវិតក្ស័យ ទោះបីព្រះនាងស្រឡាញ់យើង ឬមិនស្រឡាញ់យើងក៏ដោយ។ បើប្រសិនជានាង មិនព្រមយក យើងធ្វើជាព្រះស្វាមីក៏ដោយ យើងក៏មិនបង្ខំព្រះនាងដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត សូមព្រះនាងជ្រាបថា យើងនៅតែរក្សាព្រះនាងជានិច្ចកាល ហើយបើព្រះនាងប្រាថ្នាចង់បាននូវវត្ថុអ្វីៗដែលមានក្នុងលោកនេះ យើងនឹងធ្វើឲ្យព្រះនាងសម្រេចនូវព្រះរាជបំណងពុំខានឡើយ។ នៅពេលខាងមុខនេះ យើងនឹងសូមលាព្រះនាងត្រឡប់ទៅព្រះរាជនគររបស់យើងវិញពុំខានដែរ។ ឮព្រះវាចាដូច្នេះ សេចក្តីភ័យខ្លាចរបស់ព្រះនាងក៏រលាយបន្តិចម្តងៗ ហើយព្រះនាងក៏បានសួរទៅកាន់ព្រះរាជកុមារថា : ’តើព្រះអង្គបាននាំទ័ពមកទីនេះប៉ុន្មាននាក់ ព្រោះខ្ញុំម្ចាស់បានឮសម្លេងគគ្រឹកគគ្រេងណាស់ តែមើលមិនឃើញរូបរាងកាយសោះ ក្រៅពីព្រះអង្គ និងងទាហានជំនិតពីរនាក់ឆ្វេងស្តាំរបស់ព្រះអង្គតែប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះរាជកុមារឆ្លើយថា ហេតុដែលព្រះនាងពុំបានឃើញទ័ពទាំងនោះឲ្យបង្ហាញមុខនៅមុខប្រាសាទ ដែលមានចំនួនទាំងអស់ ១០១នាក់(១២)។
    ព្រះរាជបុត្របានត្រូវព្រះនាង ស៊ីច័ន្ទ ឬនាងដោះធំ ទទួលស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅជាទីបំផុត។ ព្រះនាងបានអង្វរព្រះរាជបុត្រហនុមានឲ្យជួយលើកផែនការ ដើម្បីកសាងកំពែងក្រុង ជីកស្រះ និងធ្វើប្រព័ន្ធប្រឡាយទឹក ប្រយោជន៍នឹងផ្តល់នូវវឌ្ឍនភាព និងសុភមង្គល ទៅប្រជាពលរដ្ឋក្នុងព្រះរាជធានីនេះ(១៣)។
    កិច្ចការខាងលើនេះបានសំរេចជាស្ថាពរ ដោយអំណាចតេជៈដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ព្រះរាជកុមារ និងការចូលរួមយ៉ាងស្វាហាប់របស់ពួកពលសេនារបស់ព្រះនាង។ ក្រៅពីជីកស្រះ ពួកគេបានរួមកំលាំងសាងសង់ទីក្រុង ដោយមានគូរទឹកព័ទ្ធជុំវិញកំពែងទាំងខាងក្នុង ទាំងខាងក្រៅទីក្រុងផង ដើម្បីជារបាំងការពារនឹងសត្រូវជិតឆ្ងាយ។ បន្ទាប់មក ពួកគេក៏បានធ្វើប្រព័ន្ធប្រឡាយបញ្ចេញបញ្ចូលទឹក និងទប់ទឹកសំរាប់ប្រើប្រាស់ ស្ថិតនៅខាងកើត និងផ្នែកខាងលិចនៃប្រាសាទ។
    គេឃើញស្រះជាច្រើនដូចជា ស្រះចែក, ស្រះតា, ស្រះត្រាវ, ស្រះប្រឺ និងស្រះចង្កោច ដែលមានទំនប់ជាប់គ្នានឹងស្រះត្លូន, ស្រះព្រីង និងស្រះម្រឹតូច ព្រមទាំងស្រះធំតូចមួយចំនួនទៀត ដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិពោន និងនៅជុំវិញខាងក្រៅភូមិពោន(១៤)។ ក្រៅពីនេះ ព្រះរាជកុមារបានកសាងឧទ្យានមួយយ៉ាងល្អប្រណិត សំរាប់សេចក្តីមនោរម្យរបស់ព្រះនាងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ទោះបីសេចក្តីស្នេហាដែលព្រះរាជកុមារមានចំពោះព្រះនា មានទំហំដ៏ធំធេងគ្មានកោះត្រើយ ហើយពោរពេញទៅដោយពលិកម្មដ៏មហិមាក៏ដោយ ក៏អ្វីៗស្ថិតនៅលើវាសនាពីបុព្វេសន្និវាស និងព្រហ្មលិខិតដែលបានចារទុកជាស្រេចមកតែប៉ុណ្ណោះ។ បុព្វហេតុដែលធ្វើឲ្យមានការព្រាត់ប្រាសនិរាស គឺបណ្តាលមកពីរូបកាយដ៏អាក្រក់របស់ព្រះរាជកុមារ។
    វត្ថុចុងក្រោយដែលព្រះរាជបុត្រហនុមាន បានចាត់ចែងធ្វើឡើងមុននឹងសូមលាត្រឡប់ទៅវិញដោយក្តីព្រួយបារម្ភ និងអាលោះអាល័យនោះ គឺស្គរជ័យមួយយ៉ាងធំ ហើយដើម្បីថែរក្សាវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នេះឲ្យបានគង់វង្ស ព្រះអង្គបានសាងសង់នូវរោងមួយយ៉ាងធំនៅក្បែរប្រាសាទ។
    ’នៅមុនពេលព្រះរាជកុមារ ស្តេចបានលាព្រះនាង ព្រះអង្គបានផ្តែផ្តាំថា : ចំពោះស្គរជ័យនេះ បើគ្មានហេតុការណ៍អាក្រក់ណាមួយមកបៀតបៀនទេ សូមកុំវាយឲ្យសោះ។ វាយស្គរជ័យនេះបានទាល់តែស្រុកកើតសង្គ្រាម កើតចលាចល សឹកសង្គ្រាម ឬក៏ត្រូវការឲ្យមានការជួយសង្គ្រោះអ្វីណាមួយផ្សេង។ ក្រោយពីបានផ្តែផ្តាំរួចព្រះរាជកុមារបានត្រឡប់យាងទៅនគររបស់ ព្រះអង្គវិញ ដោយមានពលរេហ៍របស់ព្រះនាងជូនដំណើរផង។
    មានបុរសកំសត់ពនេចរម្នាក់ រូបល្អសង្ហារឈ្មោះ ប៊ុនច័ន្ទ ដែលមានការស្មោះត្រង់ចំពោះព្រះរាជវង្សានុវង្ស ហើយជាមេទ័ពជំនិតធ្លាប់ហែរហមព្រះនាងតាំងពីដំបូងមកម្ល៉េះ។ បុរសនេះក៏បានលួចស្រឡាញ់ព្រះនាងដោយស្ងាត់ ហើយដកចិត្តពុំរួច ទោះបីខ្លួនជាអ្នកក្រីក្រតោកយ៉ាកយ៉ាងណាក៏ដោយ។ មេទ័ពរូបនេះបានសាងកូនប្រាសាទតូចមួយនៅទិសខាងជើង ដើម្បីបូជាសក្ការៈព្រះឥសូរ ក៏ប៉ុន្តែពុំទាន់ធ្វើរួចទេ ដោយហេតុថា សេចក្តីស្រឡាញ់ព្រះនាងវាពុះកញ្ជ្រោលពេក ធ្វើឲ្យការសាងសង់នេះរអាក់រអួលទៅវិញ ពោលគឺ កម្លោះគ្រាន់តែបានសាងសង់គ្រឹះ ហើយរៀបឥដ្ឋនៅលើជញ្ជាំងបានត្រឹមតែមួយដុំ ឬពីរដុំប៉ុណ្ណោះ។ មាណពនេះដឹងខ្លួនថា ខ្លួនមានសេចក្តីសុខពេលនៅជិតព្រះកាយព្រះនាង ឬក៏នៅពេលដែលជជែកលេងជាមួយព្រះនាងម្តងម្កាល។ ព្រះនាងមានសេចក្តីស្រឡាញ់ ស្មោះត្រង់ ស្និទ្ធស្នាល ជិតដិត រវាងនាយទាហាននេះតាំងពីដំបូងមកម្ល៉េះ ក៏ប៉ុន្តែថា ព្រះនាងនឹកស្រឡាញ់គេដែរនោះ ក៏មិនមែន ឬមួយថា ព្រះនាងស្អប់គេនោះក៏មិនមែនដែរ។ ពីព្រោះព្រះនាងគ្មានគំនិតគិតដូច្នេះទេក្នុងជំរៅចិត្តរស់ព្រះ នាង ដោយគ្រាន់តែព្រះនាស្រឡាញ់រាប់អានគ្មានគិតវណ្ណៈ ដូចជាបងប្អូនសាច់ញាតិតែប៉ុណ្ណោះ ខុសពីមេទ័ពដែលបាក់ចិត្តឈ្លក់វង្វេងលើរូបព្រះនាង។
    រាជធានីភូមិពោនមានសភាពរុងរឿថ្កុំថ្កើងអស្ចារ្យ ក្រោយពីព្រះអង្គម្ចាស់រាជបុត្ររបស់ស្តេចហនុមានបានសង់ប្រព័ន្ធ ផ្លូវទឹក ជីកស្រះ ធ្វើគូ័ទ្ធជុំវិញ និងកំពែងក្រុង ព្រមទាំងធ្វើស្គរជ័យរួច។ ប៉ុន្តែដោយសារតាំងពីសាងសង់ស្គរជ័យនេះរួចមក មិនទាន់មាននរណាម្នាក់មានឱកាសទូងស្គរនេះនៅឡើយ ហើយម្យ៉ាងទៀតបុរសកំសត់នេះ ជារៀងរាល់ថ្ងៃតែងតែបានឃើញស្គរនេះនៅពេលដើរទៅរកព្រះនាង។ ទាំងនេះជាហេតុបណ្តាលឲ្យខ្លួនមានចិត្តចង់ឮសម្លេងដ៏ពិរោះរបស់ ស្គរនេះ។ កម្លោះនេះ ក៏បានអង្វរព្រះនាងឲ្យទូងស្គរនេះ ក៏ប៉ុន្តែព្រះនាងបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀត។ ជារៀងរាល់ព្រឹក, រាល់ថ្ងៃ, ខែ ឆ្នាំ បុរសនេះនៅតែអង្វរឲ្យព្រះនាងទូងស្គរដើម្បីឲ្យខ្លួនដឹងថា តើស្គរនេះមានសម្លេងពិរោះដល់កំរិតណា? រហូតដល់ថ្ងៃមួយ ព្រះនាងអត់ទ្រាំពុំបាន ក៏បានប្រាប់មេទ័ពនេះថា : ’ឱ ប៊ុនច័ន្ទអើយ! បើបងត្រូវការវាយស្គរជ័យនោះ សូមបងវាយទៅចុះ តែរវាងយើងនិង បងឯងនឹងត្រូវព្រាត់ប្រាស់គ្នា លែងមានឱកាសជួបមុខគ្នាអស់មួយជីវិតហើយ។
    ដោយទំនាយទេវតា ឬព្រហ្មលិខិត កម្លោះស្តាប់ពុំឮនូវពាក្យក្រើនរំលឹកដាស់តឿនពីព្រះនាងទេ ព្រោះគេគិតតែពីចង់វាយស្គរជ័យតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះ។ លុះអនុញ្ញាតឲ្យហើយ ក៏ម្នីម្នារត់ទៅវាយសំពងស្គរយ៉ាងពេញទំហឹងតែម្តងទៅ ហើយសម្លេងស្គរនេះ ក៏បានបញ្ចេញសម្លេងគឹកកងរំពងខ្ទរខ្ទារ ញ័ររញ្ជួយគ្រប់ទិសទីក្រុងព្រះរាជធានីភូមិពោន។ កម្លោះប៊ុន ច័ន្ទយារដៃសំពងស្គរ មួយដង ពីរដង ជាប់គ្នាឥតរួញរា ហើយអន្លូងពុំទាន់ដកចេញពីស្បែកស្គរផង ស្រាប់តែព្រះរាជកុមារ ព្រមទាំងទាហានប្រដាប់ដោយអាវុធគ្រប់ដៃ បានបង្ហាញខ្លួនមុខប្រាសាទជាបន្ទាន់។ ព្រះរាជកុមារមេទ័ពបានសួរទៅកាន់ព្រះនាងថា : ’តើមានកើតសឹកសង្គ្រាមនៅជិតទីក្រុងនេះឬបានជាទូងស្គរជ័យដូច្នេះ ?។ បើមានសេចក្តីក្តៅក្រហាយអ្វីមួយ ប្រាប់យើងៗនឹងជួយភ្លាមមួយរំពេច(១៥)។
    ឮដូច្នោះ ព្រះនាងក៏បានតបនឹងសំណួររបស់ព្រះរាជកុមារវិញ ដោយបានលើកមូលហេតុទាំងប៉ុន្មានខាងលើនេះ។ ព្រះរាជកុមារ ក៏បានស្តីបន្ទោសព្រះនាងដែលពុំព្រមគោរពនូវពាក្យបណ្តាំរបស់ទ្រង់ ថា : ’បើគ្មានរឿងអាក្រក់កើតឡើង កុំឲ្យទូងស្គរជ័យឲ្យសោះ។ ដូច្នេះ បើថ្ងៃក្រោយមានមហន្តរាយកើតឡើង យើងនឹងពុំអាចជួយព្រះនាងបានទៀតទេ។ ការរាប់អានមេត្រីភាពរបស់យើងទាំងពីរចាត់ទុកថា ត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមនេះចុះ។ មានព្រះបន្ទូលរួច ព្រះអង្គក៏នាំពលរេហ៍ត្រឡប់ទៅវិញបាត់ទៅ។
    សូមរំលឹកថា នគរដែលបានបញ្ជូនព្រានព្រៃមកដេញបាញ់សត្វ ហើយបានវង្វេងមកជួបប្រទះប្រាសាទភូមិពោននោះ បានត្រឡប់ទៅកាន់នគរដើមរបស់ខ្លួនហើយៗពួគគេបានក្រាបបង្គំព្រះរាជា ឲ្យជ្រាបអំពីរឿងដែលពួកគេបានជួបនឹងព្រះនាង ស៊ីច័ន្ទ ប្រកបដោយរូបឆោមល្អប្រិមប្រិយ៍។ លុះឮដំណឹងនេះភ្លាម ស្តេចអង្គនេះក៏លើកទ័ពធ្វើដំណើរមករកព្រះនាងមួយរំពេច។ ដោយសារនគរនេះដឹកនាំដោយមនុស្សបថុជ្ជនធម្មតា និងពុំមានឫទ្ធានុភាពអ្វីសោះ បានជាការធ្វើដំណើររបស់ស្តេចអង្គនេះ ត្រូវធ្វើឡើងអស់រយៈពេលវេលាជាច្រើនខែ។ អ្នកស្រុកគ្រាន់តែដឹងថា នគរនេះស្ថិតនៅទិសខាងលិចនៃរាជធានីភូមិពោនតែប៉ុណ្ណោះ។
    មហន្តរាយបានមកដល់ភូមិពោនហើយ។ ក្រោយពីបានទូងស្គរជ័យដោយគ្មានហេតុផល មិនយូរប៉ុន្មានស្រាប់តែទ័ពជួរក្រោយដាច់ឆ្ងាយពីគ្នា ព្រោះធ្វើដំណើរតាមគ្នាមិនទាន់។ នៅពេលដែលព្រះនាងបានឃើញទ័ពរបស់នគរព្រានព្រៃបានមកដល់រាជធានីភូមិ ពោន ព្រះនាងភិតភ័យក៏រត់គេចខ្លួនចូលសម្ងំក្នុងប្រាសាទ ហើយបិទទ្វារយ៉ាងរឹងមាំ។ ឃើញដូច្នេះ ស្តេចព្រានព្រៃក៏បានអង្វរកលួងលោមព្រះនាងឲ្យបើកទ្វារ ក៏ប៉ុន្តែព្រះនាងពុំព្រមជាដាច់ខាត។ គឺនៅពេលនេះហើយ ដេលព្រះនាងស្រណោះខ្លួន ហើយបន្ទោសខ្លួនថា ព្រះនាងគប្បីមិនត្រូវធ្វើខុសនឹងពាក្យសច្ចៈ ដែលថាព្រះនាងសុខចិត្តទទួលរាជបុត្ររបស់ហនុមានមកធ្វើជាព្រះស្វាមី ដើម្បីការពារនិងបីបាច់ថែរក្សាព្រះនាង តាមអត្ថន័យរបស់កន្ទោងដែលបានបណ្តែតទឹកក្នុងពេលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ។ ម្យ៉ាងទៀត ព្រះនាងអស់សង្ឃឹម ហើយតូចចិត្តជាអតិបរមា ដោយពុំបានគោរពពាក្យផ្តាំផ្ញើ ក្នុងរឿងទូងស្គរជ័យដោយគ្មានហេតុផល។ ដោយមូលហេតុខាងលើនេះហើយ បានជាព្រះនាងមិនចង់រស់នៅលើលោកនេះតទៅទៀត។
    ដោយបានអង្វរព្រះនាងយ៉ាងយូរ ក៏ប៉ុន្តែព្រះនាងនៅតែមិនព្រមបើកទ្វារប្រាសាទ ស្តេចព្រានព្រៃបានរៀបចំផែនការថ្មីមួយ គឺការប្រើកំលាំងទ័ព ដោយយកកាំភ្លើងធំបាញ់បំបាក់ទ្វារប្រាសាទភូមិពោនតែម្តង។ មុនបាញ់កាំភ្លើង ពួកមេទ័ពដែលស្ថិតនៅខាងក្រៅប្រាសាទ បានពិភាក្សាគ្នាថា ពួកគេត្រូវនិយាយជជែកជាមួយព្រះនាងសិន ហើយបើឮសំលេងព្រះនាងនៅទិសខាងជើង ត្រូវបាញ់កាំភ្លើងធំពីទិសខាងត្បូង បើឮសំលេងព្រះនាងនៅទិសខាងត្បូង ត្រូវបាញ់ពីទិសខាងជើង។ ការពិភាក្សានេះ ព្រះនាងពុំបានដឹងឮទេ ព្រោះថា ព្រះនាងស្ថិតក្នុងប្រាសាទភូមិពោនឯណោះ។ ដូច្នេះ ព្រះនាងសម្រេចថា ពេលគេសួរព្រះនាង ព្រះនាងត្រូវឆ្លើយនៅទិសមួយ ហើយព្រះនាងនឹងលោតចូលទៅរងគ្រាប់កាំភ្លើងនៅទិសមួយទៀត ដើម្បីផ្តាច់ជីវិតស្លាប់ក្នុងពេលនេះ។
    ក្រោយពីរៀបចំកាំភ្លើងរួចរាល់ហើយ ស្តេចនគរព្រានព្រៃ បានហៅព្រះនាងដើម្បីពិនិត្យឲ្យដឹងថា តើព្រះនាងស៊ីច័ន្ទ ស្ថិតនៅទិសខាងណា? ពេលនោះព្រះនាងឆ្លើយថា នៅទិសខាងត្បូង ឯកាំភ្លើងក៏បានបាញ់ចេញពីទិសខាងជើងជាបន្ទាន់ កុំឲ្យរងគ្រោះដល់ព្រះនាង និងដើម្បីបើកទ្វារប្រាសាទផង។ រីឯព្រះនាងវិញ ក្រោយពីឆ្លើយតបរួចហើយ ក៏លោតចូលទៅទិសខាងជើង ដើម្បីទទួលគ្រាប់កាំភ្លើងក្នុងពេលនោះដែរ។
    ក្រោយពីបាញ់រួចហើយ ភាពស្ងប់ស្ងាត់ក៏មានមកវិញនៅទីនោះ។ គេឃើញទ្វារប្រាសាទត្រូវបែកបាក់ខ្ទេចខ្ទីទាំងអស់ រីឯព្រះនាងវិញ ព្រះនាងត្រូវរបួសនឹងកំទេចថ្មបាក់ដៃជើងឆ្វេង ហើយរបួសបន្តិចបន្តួចនៅត្រង់លង្វែកដោះខាងឆ្វេងឡើងជាំខ្មៅរល។ ការមិនត្រូវរបួសធ្ងន់នេះ គឺដោយសារព្រះនាងបានការពារខ្លួន ដោយពាក់អាវស្រោបដោះធ្វើអំពីមាស។ ព្រះរាជានគរព្រានព្រៃ ក៏បានឲ្យពេទ្យជួយព្យាបាលព្រះនាងឲ្យរួចផុតពីគ្រោះថ្នាក់ ក្រោយពីយកនាងចេញពីប្រាសាទ ព្រោះថាព្រះអង្គសព្វព្រះទ័យនឹងរូបឆោមលោមពណ៌របស់ព្រះនាងខ្លាំងណាស់ ។ មិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះនាងក៏ជាសះស្បើយដូចដើមវិញ។ អស់រយៈពេលបីយប់បីថ្ងៃ ព្រះអង្គក៏កំណត់ពេលវេលានឹងព្រះនាងឡើងជិះលើញ៉ែដំរី ដើម្បីត្រឡប់ទៅនគររបស់ព្រះអង្គវិញ។
    ព្រះនាងបានសំរេចព្រះទ័យ ត្រូវតែចាកចេញពីរាជធានីភូមិពោននេះ ក្រោយពីធ្លាក់ក្នុងព្រះហស្ថរបស់ស្តេចនគរព្រានព្រៃ ដែលសក្តិសមនឹងរូបរាងកាយរបស់ព្រះនាងទាំងគុណសម្បត្តិ ទាំងយសសក្តិ។ មុនព្រះនាងយាងចាកចេញពីភូមិពោន ព្រះនាងបានឈរសម្លឹងគយគនន់យ៉ាងយូរនូវអ្វីៗដែលព្រះនាងបានសាង ទុក និងបានចុះទៅស្រង់ទឹកជាលើកចុងក្រោយបំផុត ក្នុងស្រះរំចេក ដែលជាស្រះល្អដាច់គេក្នុងចំណោមស្រះទាំងអស់ក្នុងទីតាំងភូមិពោន ហើយម្យ៉ាងទៀត ស្រះនេះមានទំនប់ភ្លឺជាប់និងស្រះទាំងបី។ ព្រះនាងញាប់ញ័ររន្ធត់ ក្នុងចិត្តសោកសង្រេងអួលអាក់ ដោយហូរទឹកភ្នែករហាម។ នៅពេលនោះ ព្រះនាងនឹកស្រណោះដល់ស្រះតោ ដែលជាស្រះមួយស្ថិតនៅចំកណ្តាលមួយជាន់ទៀត។ គឺនៅទីនេះហើយ ដែលព្រះនាងធ្លាប់ដើរលេងកំសាន្ត លំហែកាយញឹកញយជាងគេ។ ក្នុងស្រះនោះ ព្រះនាងក៏បានឃើញនូវផ្កាឈូកពណ៌ស ពណ៌ក្រហម និងផ្កាឈើរីកស្គុះស្គាយ ព្រមទាំងដើមឈើធំៗដែលដុះតាមមាត់ស្រះនេះ ហើយដែលបានផ្តល់ចំពោះនាងស៊ីច័ន្ទ បានស្រណោះស្តាយនូវអ្វីៗទាំងអស់ ដែលនាងធ្លាប់ឃើញ ធ្លាប់ស្គាល់ ហើយដែលបានផ្តល់នូវសេចក្តីសុខចំពោះនាង(១៦)។
    នៅថ្ងៃចុងក្រោយបំផុត ព្រះនាងបានដាំផ្ការំចេកផ្សងទុកក្នុងស្រះរំចេក ដែលព្រះនាងធ្លាប់មុជទឹករាល់ថ្ងៃ ដោយបានផ្តែផ្តាំទុកនឹងផ្ការំចេកថា : ’ឱ! ផ្ការំចេកអើយ យើងលែងបានឃើញអ្នកឯងទៀតហើយ ប៉ុន្តែបើយើងមានឱកាស យើងនឹងត្រឡប់មកភូមិពោនវិញពុំខាន យើងសូមឲ្យឯងចេញផ្កាមកចុះ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើយើងមិនត្រឡប់វិលមកកាន់ទីនេះទេ សូមកុំឲ្យឯងចេញផ្កាឲ្យសោះ។
    ក្រោយពីផ្តែផ្តាំរួចហើយ ព្រះនាងក៏ត្រូវគេនាំទៅកាន់នគរមួយដែលស្ថិតនៅទិសខាលិចនៃភូមិ ពោន។ ពេលដែលស្តេចព្រានព្រៃយាងត្រឡប់ទៅកាន់នគររបស់ព្រះអង្គវិញ ដោយនាំព្រះនាងទៅជាមួយផងនោះ ព្រះអង្គយាងកាត់ភូមិស៊ីជ្រូក។ អ្នកស្រុកនៅតែទន្ទឹងរង់ចាំព្រះនាងយាងត្រឡប់មកវិញ តែគេពុំបានឃើញសោះឡើយ ហើយរីឯផ្ការំចេកដែលនាងបានដាំក្នុងស្រះរំចេកនោះវិញ ក៏គេមិនធ្លាប់ឃើញមានផ្កាសោះដែរ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
    ចំណែកទ័ពជួរក្រោយដែលឃ្លាតឆ្ងាយពីទ័ពនៅជួរមុខ នៅភូមិទ័ពដាច់នោះ លុះដឹងថាស្តេចបានទទួលជោគជ័យលើព្រះនាង សិរីច័ន្ទ្រ ពួកគេក៏លើកទ័ពស្តាត់ទៅរកទ័ពស្តេចនៅភូមិទ័ពទាន់ ដោយសារកងទ័ពទាំងអស់ត្រូវឈប់សំរាកយកកំលាំងនៅក្នុងភូមិរំដួល។ គឺនៅក្នុងភូមិរំដួលនេះហើយ ដែលកងទ័ពទាំងអស់បានរៀបចំពិធីជប់លៀងមួយ ដើម្បីអបអរសាទរនូវជ័យជំនះលើព្រះនាង ដោយស្តេចព្រានព្រៃរបស់គេ។ ពួកគេផឹកស្រាស្រវឹងជោគ ហើយច្រៀងរាំទាល់តែដួលរេល តាមភាពមនុស្សស្រវឹងស្រា ដែលភាសាថៃហៅថា ’ឡាំដួល”៕